Муруре перомуни ҳикматҳои гузаштагони солеҳ.
(Аз китоби Мунаббиҳоти Ибни Ҳаҷари Асқалонӣ (раҳ.))
Расули акрам саллалоҳу алайҳи васаллам мефармоянд: “Бо уламо ҳамнишинӣ намоед ва суханони ҳакимонро шунавед, зеро Худованд дили мурдаро бо нури ҳикмат зинда менамояд мисле, ки замини мурдаро бо оби борон зинда менамояд.”
*****************************************************************************************
Абӯбакри Сиддиқ (разияллоҳу анҳу) мефармоянд: “ Шахсе бидуни тӯша (амалҳои нек дар дунё) дохили қабр гардад, мисли шахсе аст, ки худро бидуни киштӣ ё заврақе дар баҳр андохтааст. ”
*****************************************************************************************
Умар Ибни Хаттоб (разияллоҳу анҳу) мефармоянд: “Иззати дунё бо доштани молу сарват аст ва иззату сарбаландии охират бо амалҳои нек аст.”
*****************************************************************************************
Усмон Ибни Аффон (разияллоҳу анҳу ) мефармоянд: Ғами дунё торикӣ ва зулумотест дар қалб, аммо ғами охират нурест дар қалб.”
*****************************************************************************************
Алӣ Ибни Абӯтолиб (разияллоҳу анҳу ) мефармоянд: “Шахсе, ки дар талаби илм аст ҷаннат дар талаби ӯст ва шахсе, ки дар талаби гуноҳ ва маъсияту нофармонии Аллоҳ аст оташ дар талаби ӯст.”
*****************************************************************************************
Аъмаш (раҳматуллоҳ алайҳ) мефармоянд: “ Шахсеро, агар раъс молаш (капиталаш) тақво ва парҳезгорӣ бошад, забонҳо ба васфи суди динаш вогузор мегарданд, вале шахсеро, ки раъс молаш дунё бошад, забонҳо дар баёни зиёну зарари динаш вогузор мегарданд.”
*****************************************************************************************
Сафёни Саврӣ (раҳматуллоҳ алайҳ) мефармоянд: “ Сарчашмаи ҳамаи маъсияту гуноҳ шаҳват аст, аз ин лиҳоз инсон бояд талаби омурзиш намояд. Инчунин оғози ҳама маъсият ва гуноҳ ин кибр аст, ки он нобахшуданист, агарчӣ инсон ба сабаби шаҳват воқеъ дар гуноҳ гашт.
(то ҷое бо маҳрумият аз Ҷаннат бахшуда шуд, вале шайтон ба сабаби кибраш бахшуда нашуд.)
*****************************************************************************************
Ҳакиме чунин фармудааст: “ Шахсе, ки даст ба гуноҳ мезанад ва пас аз анҷоми он механдад бидуни шак Худованд ӯро вориди Ҷаҳаннам мегардонад, дар ҳолеки ӯ мегиряд, аммо шахсе, ки Худовандро итоъат намояд ва дар итоъаташ назди Худо бигиряд ва илтиҷо намояд Худованд ӯро вориди Ҷаннат мегардонад, дар ҳолеки ӯ механдад.”
*****************************************************************************************
Ҳакиме мефармояд: “ Гуноҳони хурдро ночиз машумор, зеро аз он гуноҳи кӯчак ва хурд гуноҳони кабира ва бузург тавлид мегарданд.”
*****************************************************************************************
Ҳакиме мефармояд: Кору андешаи шахси ориф ин ҳамду санои Худованд аст, вале кору андешаи шахси зоҳид ин дуъо аст, зеро ғаму андешаи ориф ин Худованд аст ва ғаму андешаи зоҳид худи ӯст.”
*****************************************************************************************
Ҳакиме мефармояд: Шахсе гумон кунад, ки дар дунё шахси дигаре вуҷуд дорад, ки ӯро аз Худованд дида бештар дӯст медорад, пас бешак Худовандро нашинохтааст. Инчунин шахсе агар пиндорад, ки шахсе душмантар аз нафси худ ба ӯ дар олам вуҷуд дорад, пас худро нашинохтааст.”
*****************************************************************************************
Абӯбакри Сиддиқ (разияллоҳу анҳу) мефармояд: “ Худованд дар Қуръони карим фармудааст: ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ “Ба сабаби аъмоли мардум фасод дар хушкиву дарё ошкор шуд….”Ҳазрат дар тафсири ин оят мефармоянд, ки хушка, яъне забон ва дарё ин дил аст. Ҳангоме, ки забон фасод гашт ба ҳоли ӯ нафсҳо гиря мекунад, вале ҳангоме, ки дил фасод гашт ба ҳоли ӯ малоикаҳо гиря мекунанд.” (Сураи Рум, ояти 41)
*****************************************************************************************
Ҳакиме фармудааст :”Шаҳват шоҳонро ба барда ё ғулом табдил менамояд, вале сабр ғуломонро ба шоҳ мубадал мекунад. Оё қисаи Юсуф (а) ва Зулайхоро нахондаӣ?”
*****************************************************************************************
Ҳакиме фармудааст: “ Хушо ба ҳоли он шахсе, ки ақлашро амир ё пешво ихтиёр намудааст ва хоҳишоту нафсашро асир. Марг бар он шаксе, ки ақлашро асир қарор медиҳаду нафу хоҳишоташро амир.”
*****************************************************************************************
Ҳакиме фармудааст: “Шахсе, ки гуноҳонро тарк намояд қалбаш нарм мегардад. Шахсе, ки луқмаи ҳаромро тарк намояд ва аз моли ҳалол бихӯрад бидуни шак фикраш поку беолоиш мегардад. Худованд ба баъзе паёмбарон ваҳйи фиристодааст: “Итоъатам кун, ба ончи амрат намудаам ва нофармониам макун, ба ончи насиҳатат кардаам.”
*****************************************************************************************
Ҳакиме фармудааст: Камоли ақл дар пайравии ризояти Аллоҳ таъоло ва дӯри аз ғазаби Ӯст.”
*****************************************************************************************
Ҳакиме фармудааст: “Шахси фозилу донишманд ҳаргиз дар ҳеҷ ватане ғарибу бегона нест, вале шахси ҷоҳилу нодонро ҳеҷ ватане, ватан нест, ҳатто ватани худи ӯ.”
***************************************************************************************
Ҳакиме фармудааст: “Шахсе ба тоъат ва ибодат назди Худованд наздик бошад назди мардум бегона ва ғариб аст, зеро ӯ ба Холиқ иртибот дорад ва аз махлуқ дур аст.”
*****************************************************************************************
Ҳакиме фармудааст: “Ҳаракати дар тоъат далели шинохти он шахс аз Холиқаш аст, чунонеки ҳаракти ҷисм далели зинда будани шахсро менамояд.”
*****************************************************************************************
Расули акрам саллалоҳу алайҳи васаллам мефармоянд: “Асли ҳама иштибоҳот ва хатоҳо дар дӯст доштани дунёст. Инчунин асли ҳамаи фитнаҳо ин напардохтани Ушр ва закоти мол аст.”
*****************************************************************************************
Ҳакиме фармудааст: “Шахсе ҳамеша худро кӯтоҳ донад дӯст дошта шудааст. Иқрор ба кӯтоҳӣ намудан нишонаи қабули аъмоли он шахс мегардад. (Манзур аз ин кӯтоҳӣ назди Худованд аст, на инки шахсе чизе дорад ва ҳамеша худро фақиру нодор ҷилва диҳад, зеро Худованд дидани асари неъматашро дар бандааш дӯст медорад. Ҳаргиз худро назди дигарон норизову нодор ҷилва надиҳед. Ҳамеша шукргузори неъмати Аллоҳ бошед ва Худованд дасти болоро аз дасти поён бартар медонад.)
*****************************************************************************************
Ҳакиме мефармояд: Ношукрӣ ё куфрони неъмат намудан пастиро далолат мекунад. Сӯҳбат бо шахси аҳмақ гуноҳ карданро далолат менамояд, зеро ҳангоми суҳбат бо аҳмақ гоҳо калимоте аз инсон сар мезанд, ки истеъмоли он гуноҳ аст.
Идома дорад
Муруре перомуни ҳикматҳои гузаштагони солеҳ. (Аз китоби Мунаббиҳоти Ибни Ҳаҷари Асқалонӣ (раҳ.))
